Gayrimenkul dünyasında kendine çok büyük bir pay edinen arsa yatırım süreçleri, birincil unsur olarak yer seçimini baz almaktadır. Bir yerin doğru bir şekilde seçilmesi, arazi geliştirme yöntemleri dahilinde olumlu sonuçlar elde edilebilmesi ve gelir kaynağının sorunsuz bir şekilde oluşturulabilmesi gibi süreçler barındırır. Aynı zamanda gayrimenkulde yer seçimi doğru yapıldığı taktirde; planı doğru bir şekilde oluşturulmuş ve altyapı olarak da her şeyiyle desteklenebilecek arsalar elde edilebilmesine olanak sağlar.
Yer seçimi araştırmasının hangi kapsamda olacağı tamamen oluşturulacak projenin hedefinin ne olduğuna, bu projenin gereksinimlerine ve alan araştırmalarının ne derece yeterlilikte olduğuyla alakalıdır. Her bir proje için farklı arazi gereksinimlerinin olabileceği göz önünde bulundurulursa, gayrimenkulde yer seçimi unsurları da farklı başlıklar altında incelenebilecek değerlendirme süreçleri ile ele alınmalıdır.
Örnek verilecek olursa; bir gayrimenkul için yer seçiminde parsel büyüklüğünün, topak uygunluğunun, ulaşıma yakınlığın, temel hizmetlere yakınlığın vb. unsurların etkisi oldukça önemlidir. Bu tip pek çok maddeden oluşan yer seçimi kriterleri belirlendikten sonra, tercih edilen yerin değerlendirilmesi detaylı bir şekilde yapılabilmekte ve benzer özellikler gösteren yerlerle kıyaslama yapılabilmektedir.
GAYRİMENKUL İÇİN YER SEÇİMİ YAPILIRKEN DEĞERLENDİRİLEN UNSURLAR
En uygun araziyi yer olarak belirlemek birinci faktördür. Bu yer seçimini doğru ve uygun bir şekilde yapabilmek; arazi kullanımının amacını genişletebilme imkânı, geliştirilmiş estetik uygulaması, arazi kullanıcıları için faydanın daha da geliştirilebilir olması, inşaat-işletme vb. unsurların maliyetlerinin azaltılabilmesi ve olumsuz çevresel etkilerin yarı yarıya düşürülmesi gibi unsurları da getirir.
Sonraki süreçte gayrimenkulde yer seçimi öncelikleri kısmını da şu maddelerle özetleyebilmemiz mümkündür;
- Ön planlama yapılması,
- Projenin hedeflediği amaçların ve proje gerekliliklerinin açıklanması,
- Yer seçim kriterlerinin ne olduğunun açıklanması,
- Yerle alakalı veri toplama ve analiz süreçlerinin başlatılması,
- Potansiyel olacak arazilerin belirlenmesi süreci,
- Belirlenen araziler arasında en uygununun hangisinin olacağının seçilmesi,
- Aynı klasmandaki yerlerin de belirlenerek ek seçenek olarak incelenmesi,
- Tüm bu incelemeler doğrultusunda nihai yer seçiminin yapılması ve bu sonucun belgelenerek proje fizibilitesinin test edilmeye başlanması.
Gayrimenkul değerleme Sektöründe Yer Seçiminde Sınırlayıcı Faktörler Nelerdir?
Belirlenen yerin fiziksel koşulları: Alanın bitki örtüsü, jeolojik konumu, topoğrafik özellikleri, toprak yapısı, ilerde fiziksel koşullardan dolayı oluşabilecek tehlikelerin değerlendirme altına alınması,
Yerin yasal koşulları: Yerin bağlı olduğu yönetmelik ve yasalar, mülkiyet hakları ve imar planının incelenmesi gerekliliği,
Yerin proje maliyeti: İzin ve onay süreçlerindeki maliyet, tasarım maliyeti, mühendislik maliyeti, genel inşaat maliyeti, işletme maliyeti ve bakım maliyetleri,
Yerin etkileyici bağlamsal faktörleri: Kamu hizmetlerine (su, elektrik, atık arıtma vb.) erişim; hastane, okul, polis, itfaiye vb. birimlere erişim, hizmet alanlarına yakınlık, ulaşıma erişim, iklim koşulları, tehlikelerden arındırılmış olması vb.