DEĞERLİ KONUT VERGİSİ UYGULAMA GENEL TEBLİĞİ

15 Ocak 2021 tarihli ve 31365 sayılı Resmî Gazete ’de yayımlanan Değerli Konut Vergisi Genel Uygulama Tebliği ile Değerli Konut Vergisi Türkiye sınırları içinde bulunan ve bina vergi değeri 2021 yılı için “5.227.000 TL”yi aşan (78 Seri No.lu Emlak Vergisi Kanunu Genel Tebliği) mesken nitelikli taşınmazlar tebliğin konusunu oluşturmakta olup içeriğinde ise;

• Verginin konusu, vergi değeri ve mesken nitelikli taşınmaz kavramı
• Mükellef, mükellefiyetin başlaması ve bitmesi
• Muaflıklar
• Matrah ve nispet
• Verginin beyanı, ödeme süresi ve ödeme yeri

Başlıkları altında açıklamalar getirilmiştir. Burada yer alan “mesken nitelikli taşınmaz” kavramı, mesken niteliğindeki yapılar ile birden fazla bağımsız bölümden oluşan binalardaki her bir bağımsız  bölümü  ifade  etmektedir ve her  bir  bağımsız  bölüm  vergilendirilirken ayrı ayrı değerlendirilmektedir. Ayrıca taşınmazın mesken niteliği belirlenirken kayıtlardaki niteliğinin yanı sıra mevcut kullanım durumu da değerlendirilmektedir.

BİNA VERGİ DEĞERİ VE MÜKELLEFİYET

Bina vergi değeri; taşınmazın bulunduğu konumda ilgili belediyelerce temin edilebilmekte olup ilgili yılda ilan edilen ve uygulanan yasal tutarı aşması halinde ise bu durumun gerçekleştiği tarihi takip eden yılın başından itibaren değerli konut vergisi mükellefiyeti başlamaktadır. Tebliğe göre ilgili yasal tutar her yıl yeniden değerleme oranına göre arttırılacaktır.

Değerli konut vergisine tabi olan mesken nitelikli taşınmazların daha sonraki yıllarda bina vergi değerinin, beyannamenin verileceği yılda ilan edilen ve uygulanan yasal tutarın altında kalması halinde, bu durum mükellef tarafından doğruluğunu beyan edecek nitelikteki belgeler ile birlikte ilgili vergi dairesine bildirilmelidir. Ayrıca tebliğe göre ilgili yıla ilişkin beyanname verilememektedir.

Mesken nitelikli tek taşınmazı olanların bu taşınmazı ile birden fazla mesken nitelikli taşınmazı bulunanların değerli konut vergisinin konusuna giren en düşük değerli mesken nitelikli tek taşınmazı (intifa hakkına sahip olunması hâli dâhil) için değerli konut vergisi muafiyeti uygulanmaktadır. Muafiyet, bu kişilerin tek meskene hisse ile sahip olmaları halinde hisselerine ait kısım için de uygulanmaktadır. Muafiyetten yararlanma şartlarını taşımadığı halde muafiyetten yararlanan mükellefler ile muafiyetten yararlanma şartlarını kaybetmesine rağmen durumunda meydana gelen değişikliği bildirmeyen mükelleflerden alınması gereken vergi ise cezalı olarak ve gecikme faizi ile birlikte alınmaktadır.

Karşılıklı olmak koşuluyla; yabancı devletlere ait elçilik ve konsolosluk olarak kullanılan mesken nitelikli taşınmazlar, elçilerin ikametine mahsus mesken nitelikli taşınmazlar ve bunların müştemilatı ile merkezi Türkiye’de bulunan milletlerarası kuruluşların temsilciliklerine ait mesken nitelikli taşınmazlar değerli konut vergisinden muaftır.

Esas faaliyet konusu bina inşası olanların işletmelerine kayıtlı bulunan ve henüz ilk satışa, devir ve temlike konu edilmemiş yeni inşa edilen mesken nitelikli taşınmazlar ilk satışa, devir ve temlike konu edilmediği sürece değerli konut vergisinden muaf olduğu belirtilmiştir.

VERGİ MATRAHI

Bina vergi değerinin, 1319 sayılı Kanunun 42’nci maddesinde yer alan ve ilgili yılda uygulanan tutarı aşan kısmı, mesken nitelikli taşınmaza ait verginin matrahını oluşturmaktadır.

Değerli konut vergisine tabi mesken nitelikli taşınmazlardan değeri;

• 227.000 TL ile 7.841.000 TL arasında olanlar (bu tutar dahil) 5.227.000 TL’yi aşan kısmı için (Binde 3)
• 455.000 TL’ye kadar olanlar (bu tutar dahil) 7.841.000 TL’si için 7.842 TL, fazlası için (Binde 6)
• 455.000 TL’den fazla olanlar 10.455.000 TL’si için 23.526 TL, fazlası için (Binde 10) oranında vergilendirilmektedir.

Mesken nitelikli taşınmaza gerek paylı mülkiyet gerekse iştirak mülkiyeti halinde malik olunması durumunda, matrah olarak taşınmazın toplam değeri esas alınmaktadır.

BEYAN EDİLME SÜRECİ

Mükelleflerin beyannamelerini, mesken nitelikli taşınmazın bulunduğu yer belediyesinden alınan bina vergi değerini (beyanname verilen yıl ve bir önceki yıla ilişkin) gösteren belgeyi ekleyerek ilgili yılın şubat ayının 20’nci günü sonuna kadar taşınmazın bulunduğu yerdeki vergi dairesine vermesi gerekmektedir. Ayrıca beyannameler elektronik ortamda mükellefler tarafından gönderilebileceği gibi bağımsız çalışan Serbest Muhasebeci, Serbest Muhasebeci Mali Müşavir ve Yeminli Mali Müşavirler ile sözleşme imzalamak koşulu ile de beyanname şeklinde iletilebilmektedir. Beyannamenin elektronik ortamda verilmesi durumunda, beyannameye eklenecek bina vergi değerini gösteren belge, beyannamenin verildiği tarihi takip eden 15 gün içinde elden veya posta yoluyla ilgili vergi dairesine iletilmelidir.

Beyan edilmesi gereken birden fazla değerli konut vergisine tabi mesken nitelikli taşınmaza sahip olan mükellefler (tam mülkiyet, paylı mülkiyet ve intifa hakkı sahipleri), bu taşınmazların tamamı için Tebliğ ekinde yer alan ilgili beyannameyi kullanarak tek beyanname ile sağlanmaktadır.

Birden fazla meskeni olanlar ise muafiyet uygulanacak en düşük değerli tek meskenleri beyannameye dâhil edilmeyecek olup bu meskene ilişkin bilgiler ise Tebliğ ekinde yer alan ilgili belge ile bildirilecektir.

Aynı beyannamede beyan edilen taşınmazların farklı vergi dairelerinin yetki alanında bulunması halinde beyanname, mükellefçe bu taşınmazların bulunduğu yerdeki yetkili vergi dairelerinden herhangi birine verilebilmektedir. Gelir veya kurumlar vergisi yönünden mükellefiyeti bulunan mükellefler ise değerli konut vergisi beyannamelerini bağlı bulundukları vergi dairelerine verebilmektedir.

Değerli konut vergisi, beyannamenin verildiği yetkili vergi dairesi tarafından yıllık olarak tarh ve tahakkuk ettirilmelidir. Tarh ve tahakkuk ettirilen vergi, ilgili yılın Şubat ve Ağustos aylarının sonuna kadar iki eşit taksitte ödenmektedir. Takip eden yıllar için mükellef tarafından aynı şekilde yıllık olarak beyanname verilmeye devam edilmelidir ve her yıl için verilen beyannameye, beyannamenin verildiği yıl ve bir önceki yıla ilişkin bina vergi değerini gösteren belgenin eklenmesi zorunludur.

Yıl içinde mükellefiyetin başlamasını gerektirecek durumun meydana gelmesi halinde mükellefiyet takip eden yıldan itibaren başlamakta olup değerli konut vergisi beyannamesi de takip eden yılın Şubat ayının 20’nci günü sonuna kadar verilmelidir.

Değerli konut vergisine tabi mesken nitelikli bir taşınmaza paylı mülkiyet halinde malik olanlar, payları için ilgili vergi dairesine bireysel olarak beyanname vererek payları oranında tarh ve tahakkuk ettirilen değerli konut vergisini ödemekle mükelleftirler.

Değerli konut vergisine tabi mesken nitelikli bir taşınmaza iştirak mülkiyeti halinde malik olunması durumunda mükellefler, müşterek imzalı bir beyanname verebilecekleri gibi bir mükellef tarafından bireysel olarak da beyanname verebilmektedir.